Ukraine kêu gọi tổng động viên
Ukraine tuyên bố sẽ tổng động viên toàn bộ
lính dự bị sau khi Nga đe dọa đưa quân vào Ukraine.
Quốc hội Nga hôm thứ Bảy bỏ
phiếu cho phép quân Nga tiến vào Ukraine, một bước đi bị Tổng thống Mỹ Barack
Obama gọi là “vi phạm chủ quyền của Ukraine”.
Trong cuộc điện đàm kéo
dài đến 90 phút hôm thứ Bảy ngày 1/3 giữa ông Obama và Tổng thống Nga
Putin, Tổng thống Mỹ cảnh báo Nga sẽ cô lập về chính trị nếu họ tiếp
tục biện pháp quân sự ở Ukraine.
Trong diễn biến mới nhất, hôm
Chủ nhật, Tổng thống tạm quyền Ukraine, Olexander Turchynov, ra lệnh tổng động
viên và không cho phép máy bay quân sự đi vào không phận.
Vào trưa Chủ nhật, Nato sẽ tiến
hành cuộc họp khẩn cấp để bàn về tình hình Ukraine.
Căng thẳng
Căng thẳng đang lên cao ở Ukraine,
không chỉ ở bán đảo Crimea, nơi có nhiều người Nga sinh sống.
Hôm thứ Bảy đã xảy ra nhiều
cuộc biểu tình ủng hộ Nga tại nhiều thành phố của Ukraine.
Ở Donetsk, vốn là cứ điểm
truyền thống của tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych, khoảng 7.000 người
xuống đường.
Họ định chiếm tòa nhà chính
quyền chính ở đây nhưng không thành công.
Tại Kharkiv, thành phố lớn thứ
hai của Ukraine, hơn chục người bị thương trong đụng độ giữa người thân và
chống Nga.
‘Phạm luật rõ ràng’
Cuộc điện đàm kéo dài đến
90 phút hôm thứ Bảy ngày 1/3 giữa ông Obama và ông Putin là lần đối
đầu trực tiếp hếm hoi giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ kể từ khi kết
thúc Chiến tranh Lạnh.
“Tổng thống Obama bày tỏ
quan ngại sâu sắc trước việc Nga rõ ràng xâm phạm chủ quyền và toàn
vẹn lãnh thổ của Ukraine,” thông cáo của Nhà Trắng cho biết.
Obama đã nói với Putin rằng
hành động của Nga là ‘vi phạm luật pháp quốc tế, trong đó có các
nghĩa vụ của Nga được quy định trong Hiến chương Liên Hiệp Quốc, và vi
phạm thỏa thuận đặt căn cứ quân sự mà họ ký với Ukraine hồi năm
1997’.
"Tổng thống Obama bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Nga
rõ ràng xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine."
Thông cáo của Nhà Trắng
Trước đó, ông Obama đã kêu
gọi ông Putin đưa quân trở lại doanh trại của họ trên bán đảo Crimea.
Tổng thống Hoa Kỳ cũng đề
nghị triển khai các quan sát viên quốc tế do Hội đồng Bảo an Liên
Hiệp Quốc và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) chỉ định đến
Ukraine để đảm bảo an toàn cho người dân gốc Nga, theo hãng tin Pháp
AFP.
Ông cũng bày tỏ sự ủng hộ
mạnh mẽ cho chính phủ lâm thời ở Kiev và cam kết sẽ làm việc với
Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Nato và OSCE để giúp nước này vượt qua cuộc
khủng hoảng kinh tế đang ngày sâu sắc.
Trong khi đó, bộ máy an ninh
của ông Obama đã nhóm họp ở Nhà Trắng để cân nhắc các lựa chọn đối
với cuộc khủng hoảng tại Ukraine – một ngày sau khi ông Obama cảnh báo
rằng Nga sẽ phải ‘trả giá’ cho hành động của mình.
Trong cuộc điện đàm với
Putin, Obama nói rằng phía Mỹ ngay lập tức sẽ dừng tham gia vào các
cuộc thảo luận chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh G8 dự kiến sẽ
diễn ra tại Sochi của Nga vào tháng Sáu.
Liên minh phương Tây
Tổng thống Mỹ cũng đã
điện đàm với Tổng thống Francois Hollande của Pháp và Thủ tướng
Stephen Harper của Canada về vấn đề Ukraine.
Lên án Nga bằng ‘những ngôn
từ mạnh mẽ nhất’, Thủ tướng Harper đã triệu hồi đại sứ Canada ở
Moscow và cảnh báo rằng nước ông sẽ theo bước Washington trong việc
tẩy chay Thượng đỉnh G8 ở Nga.
Trong lúc này, Ngoại trưởng
Mỹ John Kerry đã tham gia một cuộc họp qua điện thoại với sáu người
đồng cấp ở châu Âu và Canada. Tham dự cuộc họp này còn có bà
Catherine Ashton, đại diện chính sách đối ngoại của EU, và đại sứ
Nhật tại Washington để ‘phối hợp bước tiếp theo’.
Trong một thông cáo sau đó,
ông Kerry cảnh báo rằng Moscow đang đe dọa hòa bình và an ninh không
chỉ của Ukraine mà còn của cả khu vực.
"Thông điệp ở đây là quý vị phải rút quân. Hãy tham gia
đàm phán chính trị, nói chuyện với chính phủ Ukraine – những người
đang đề nghị quý vị đàm phán."
Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Samantha Power
Nếu Nga không làm giảm căng
thẳng thì điều này sẽ ‘ảnh hưởng nghiêm trọng’ đến quan hệ với Mỹ,
ông Kerry nói.
Ngoại trưởng Kerry dự kiến
sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Nga bên lề các cuộc thảo luận ở
Rome vào tuần tới.
Còn tại Liên Hiệp Quốc,
Đại sứ Mỹ Samantha Power đã mô tả hành động của Nga là ‘vừa nguy
hiểm vừa gây bất ổn’.
“Thông điệp ở đây là quý
vị phải rút quân. Hãy tham gia đàm phán chính trị, nói chuyện với
chính phủ Ukraine – những người đang đề nghị quý vị đàm phán,” bà
Power phát biểu.
Trước cuộc điện đàm giữa
hai nguyên thủ Mỹ-Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cũng đã
gọi điện cho người tương nhiệm Nga Sergei Shoigu.
Một quan chức quốc phòng
của Mỹ nói với AFP rằng Washington ‘không có thay đổi gì’ về bố trí
lực lượng của họ ở châu Âu.