Chia sẻ với các bạn sinh viên mới ra trường
Trần Vinh Dự
Tôi
tốt nghiệp đại học tính ra cũng đã được 15 năm. Gần đây tôi có dịp tham gia một
lễ tốt nghiệp tại Việt Nam và có một bài chia sẻ ngắn với các tân cử nhân có
mặt tại buổi lễ. Tôi gửi lên blog này để chia sẻ lại với các bạn đọc mới tốt
nghiệp hoặc sắp tốt nghiệp cử nhân của VOA.
Tôi rất hân hạnh được có mặt trong buổi lễ tốt nghiệp ngày hôm nay của các bạn,
những cựu sinh viên yêu quý của trường Cao đẳng Nghề Việt Mỹ. Trong ngày vui
này, tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 điều với tư cách là một người bạn. Chỉ có 3
điều thôi, không có gì là lớn lao
.
Điều thứ nhất là về sự
thất bại
Tôi tự cho mình là một người dám chấp nhận thất bại. Thất bại đầu đời của tôi
là trong năm đầu Đại học. Tôi vào học Đại học Quốc Gia HN năm 1995 và đặt
mục tiêu phải lấy được học bổng để đi Úc học ngay trong năm đầu tiên. Để làm
được việc đó, tôi phải đứng đầu trường về thành tích học tập. Kết quả học tập
của tôi năm đó đứng đầu trường. Nhưng đáng tiếc là chương trình học bổng của Úc
mà tôi nhắm tới năm đó kết thúc. Giấc mơ không thành, tôi đã khóc nhiều ngày,
nhưng tôi không bỏ cuộc.
Khi tốt nghiệp Đại học, tôi cũng tốt nghiệp đứng đầu khoá. Tôi được trường Đại
học Quốc Gia Hà Nội giữ lại làm giảng viên. Thế nhưng mức lương khi đó chỉ có
400 nghìn Đồng mỗi tháng, đủ cho tôi uống café và ăn sáng vài ngày. Tôi nộp hồ
sơ xin việc ở nhiều nơi, và trong suốt 6 tháng trời, tôi chỉ nhận được hết cái
lắc đầu này tới cái lắc đầu khác.
Lại một thất bại nữa.
Sự thất bại trong việc tìm việc làm tốt và lương cao khiến tôi nhận ra tôi cần
phải làm tốt hơn nữa. Tôi đã dành một năm tự học và xin học bổng. Cuối cùng tôi
cũng xin được học bổng của viện Harvard Yenching và được nhận vào học tại Đại học Tổng hợp
Texas tại Austin. Năm 24 tuổi, tôi bắt đầu qua Mỹ học tiến sĩ Kinh
tế.
Gần 6 năm học tiến sĩ là một thời kỳ gian khổ, đặc biệt là trong giai đoạn làm
luận án. Nếu thời gian kéo dài quá lâu, học bổng của tôi sẽ hết, và tôi sẽ phải
bỏ cuộc và về Việt Nam với hai bàn tay trắng. Vì thế, áp lực phải thành công để
tốt nghiệp là đặc biệt lớn, và tôi đã bị trầm cảm nặng trong nhiều năm.
Rất may là cuối cùng tôi vẫn vượt qua trong khi khoảng 1 nửa số bạn học cùng
khoá của tôi bỏ dở giữa chừng. Tôi xin được việc làm tốt ở Mỹ và bắt đầu cuộc
sống của một chuyên gia khi 29 tuổi.
Năm 2010, tôi về Việt nam và bắt đầu làm việc cho một Quỹ đầu tư lớn ở Việt Nam
trên cương vị cố vấn kinh tế cao cấp. Nhiều người ngăn cản quyết định này.
Nhiều người cho tôi là ngu ngốc. Và quả thật, tôi bị sa thải chỉ sau 3
tuần làm việc ở tập đoàn này. Lý do, các lãnh đạo của họ sợ những gì tôi nói và
viết có thể ảnh hưởng đến tương lai chính trị của tập đoàn. Lại một thất bại
nữa. Lần này nặng hơn vì tôi đã 33 tuổi.
Nhưng chính nhờ thất bại này sự nghiệp của tôi rẽ sang một lối đi mới. Tôi tham
gia cùng các bạn bè thân hữu của mình xây dựng công ty tài chính TNK Capital,
giờ là một công ty tư vấn tài chính uy tín ở Việt Nam. Từ công ty này, chúng
tôi lập ra Ismart Education, một công ty tiên phong ở Việt Nam trong lĩnh vực
giải pháp giáo dục số, và đầu tư vào Học viện Giáo dục Hoa Kỳ, là công ty sở hữu
trường Cao đẳng Nghề Việt Mỹ và phân hiệu của Đại học Broward
College tại Việt Nam. Đó cũng là lý do mà tôi đứng trước các bạn
ngày hôm nay với tư cách Chủ tịch của Trường.
Ngày hôm nay các bạn ra trường, cũng giống như tôi ra trường hồi 15 năm trước.
Dù học giỏi tới đâu, hành trang lập nghiệp của các bạn cũng giống như tôi ngày
đó, vẫn còn nghèo nàn lắm. Các bạn chắc chắn sẽ phải đối mặt với nhiều khó
khăn, thử thách, và sẽ có nhiều thất bại. Có những thất bại sẽ làm các bạn bật
khóc. Có những thất bại sẽ làm các bạn không thể khóc thành lời. Có những thất
bại sẽ làm các bạn mất niềm tin và gục ngã một thời gian. Thậm chí có thể có
những thất bại làm các bạn đau đến mức ước như mình chưa bao giờ được sinh ra.
Trong những giờ phút ấy, hãy nhớ rằng ai cũng sẽ phải trải qua những thử thách
tương tự. Cái gì không giết chết được chúng ta thì sẽ làm chúng ta lớn mạnh
hơn. Tôi mong điều ấy ở các bạn. Và đó là chia sẻ đầu tiên.
Điều thứ hai là về sự
hữu hạn của cuộc đời
Khi tôi còn ở những năm đầu của tuổi 20, tôi không bao giờ nghĩ đến một ngày
nào đó mình trở nên già đi. Với tôi khi đó chỉ có tuổi trẻ. Thế nhưng đứng
trước các bạn ngày hôm nay ở đây, tôi nhận ra 15 năm đã trôi qua như một giấc
mơ. Chỉ 3 năm nữa tôi sẽ bước vào tuổi 40. Thêm một giấc mơ 15 năm nữa giống
như giấc mơ vừa qua và tôi sẽ ngoài 50 tuổi. Điều đó cũng sẽ đến với các bạn.
Rất nhanh thôi, 10 năm, 20 năm, rồi 30 năm sẽ trôi qua và một sáng thức dậy các
bạn sẽ thấy tóc trên đầu mình có nhiều sợi bạc.
Điều đó không có gì là đáng buồn. Ngược lại, nó là một động lực lớn nếu các bạn
biết tận dụng. Hiểu rằng mình sẽ già đi và biến mất khỏi trái đất này như là
một lẽ tự nhiên cũng có nghĩa rằng bạn sẽ biết yêu quý từng ngày còn lại và
biết dùng nó một cách có ích nhất.
Thế nào là có ích? Tôi không có ý nói đến việc bạn phải có những đóng góp lớn
lao cho xã hội hoặc những hi sinh phi thường. Cái có ích mà tôi nói đến ở đây
là các bạn chỉ sống có một lần cuộc sống này, vì thế hãy làm những gì các bạn
thực sự yêu thích nhất. Tôi muốn mượn lời Steve Jobs tại lễ tốt nghiệp năm
2005 của Đại học Stanford. Jobs nói rằng “thời gian của các bạn là hữu hạn, vì
thế đừng phí phạm thời gian để sống cuộc đời của người khác. Đừng bị sập bẫy
các giáo điều để phải sống cuộc sống của mình theo cách nghĩ của người khác.
Đừng để tiếng nói quan điểm của người khác nhấn chìm tiếng nói sâu thẳm trong
lòng bạn. Và điều quan trọng nhất là hãy có can đảm để đi theo tiếng gọi của
trái tim và trực giác của bạn. Chúng là thứ biết rõ rất bạn thực sự muốn trở
thành một người như thế nào. Những thứ khác đều là thứ yếu.”
Tôi là một người ham viết lách từ nhỏ. Ngay khi còn là học sinh phổ thông cơ
sở, tôi đã viết tiểu thuyết và làm thơ. Tiểu thuyết của tôi chưa bao giờ được
đăng, và thơ của tôi cũng vậy. Có lẽ tiểu thuyết của tôi quá dở và thơ của tôi
cũng cộc cằn. Tôi không làm thơ và viết văn nữa, nhưng niềm yêu thích viết lách
thì ngày một lớn. Cuối cùng, tôi trở thành một người phân tích và bình
luận về kinh tế và quan hệ quốc tế. Trong mười năm nay, tôi đã có gần 1 nghìn
bài viết đăng trên nhiều báo và tạp chí trong và ngoài nước. Đó là sở thích của
tôi. Nó làm tôi cảm thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa. Nếu như nhiều tuần qua
đi không thể viết những gì mình muốn viết, tôi cảm thấy thiếu hụt như thiếu hụt
ô xi để thở, và tôi phải quay lại viết bằng được.
Trong số các bạn ngồi đây ngày hôm nay, hẳn sẽ có một số bạn đã thực sự biết
mình muốn làm gì. Các bạn thật may mắn. Với phần lớn các bạn khác, có lẽ các
bạn vẫn còn chưa biết mình muốn làm gì. Các bạn hãy tiếp tục tìm kiếm. Theo cách nói
của Jobs, cũng giống như tất cả các vấn đề thuộc về trái tim, các
bạn sẽ biết mình tìm ra nó khi gặp nó. Các bạn không được dừng lại trước khi
tìm ra. Và khi đã tìm ra công việc mà mình thực sự ưa thích, các bạn hãy theo
đuổi nó bằng toàn bộ năng lượng của mình. Vì thời gian của các bạn trên đời này
chỉ là hữu hạn, các bạn sẽ già đi, và chắc chắn các bạn không muốn trở thành
một người già chìm đắm trong hối tiếc về quá khứ bị bỏ lỡ. Do đó hãy cháy hết
mình với đam mê mà các bạn có. Đó là chia sẻ thứ hai của tôi.
Điều thứ ba là sự thành
đạt và hạnh phúc
Không phải ai sinh ra cũng là thiên tài, cũng có cơ hội để trở thành một thiên
tài. Không phải ai sinh ra cũng trong một gia đình giàu có,hoặc có cơ hội để
trở thành giàu có. Tôi không phải là một thiên tài, và cho đến giờ tôi
cũng chưa bao giờ là một người thực sự giàu có. Có thể trong số các bạn tốt
nghiệp ngày hôm nay sẽ có một số ít bạn trở thành những người đặc biệt nổi
tiếng hoặc giàu có về sau, nhưng chắc chắn phần lớn trong số các bạn sẽ là
những người có cuộc sống bình thường.
May mắn là không cần phải là một thiên tài hoặc một người đặc biệt giàu có thì
mới có hạnh phúc. Thậm chí trong nhiều trường hợp điều này còn ngược lại, có
nghĩa là người đặc biệt nổi tiếng hoặc giàu có nhiều khi không có hạnh phúc.
Lý do là, hạnh phúc là cảm nhận chủ quan của bạn đối với những gì bạn làm,
những gì bạn có, và những gì xung quanh bạn. Hạnh phúc không phải là một
khái niệm vật lý với những công thức khô cứng. Nó là thứ thuộc về con người, và
vì thế, nó có vẻ đẹp và sự bí ẩn mà chỉ có chính bạn mới giải mã cho mình được.
Nếu biết cách giải mã, hạnh phúc đến từ những điều nhỏ nhặt nhất. Trong bước
đường sắp tới,các bạn sẽ phải luôn bám đuổi trong một cuộc cạnh tranh gay gắt
về danh lợi. Nhưng hãy đừng để nó cuốn các bạn đi vĩnh viễn. Hãy biết dừng lại,
dành thời gian để cảm nhận và cảm nhận hạnh phúc với những gì mình có.
Nếu không làm được điều này, các bạn mãi mãi là một chiến binh lạc lối
trong cuộc chiến danh lợi không có lối thoát. Đó là chia sẻ thứ 3 của tôi.
Và lý do để tôi chia sẻ điều này là vì hôm nay là ngày của các bạn. Các bạn đã
đặt thêm được một dấu mốc hết sức quan trọng trong cuộc đời mình. Những khó
khăn cực nhọc trên ghế nhà trường đã qua, những khó khăn cực nhọc trên con
đường mưu sinh và khẳng định bản thân đang đến. Nhưng ngay lúc này, chính lúc
này đây, các bạn có quyền dừng lại trong một ngày, có quyền tự hào vì những gì
mình đã làm được, có quyền vui chơi với các bạn đồng khoá và thầy cô thêm một
ngày nữa như những sinh viên còn đang học, có quyền tổ chức tiệc tùng để ăn
mừng thành tựu của mình.
Không có ai sống thay cuộc sống của các bạn, và các bạn cũng không cần phải
sống thay cuộc sống của ai. Vì thế, không ai có quyền đánh giá hay nghi ngờ
những nỗ lực mà các bạn phải trải qua để đến được với thời khắc này. Chúng tôi,
những người đàn anh, đàn chị, những người đã đi trước, vui mừng và nghiêng mình
trước các bạn.
Chúc tất cả các bạn thành công và hạnh phúc.
0 nhận xét