CHÍNH ĐẢNG CẦM QUYỀN THÀNH CÔNG NHẤT THẾ GIỚI
Mọi
người đều biết một danh ngôn của sử gia nổi tiếng Lord Acton: Quyền lực thì có
xu hướng suy đồi; quyền lực tuyệt đối thì suy đồi
tuyệt đối. Kết luận bất hủ này được lịch sử chứng minh là đúng với hầu hết các
trường hợp. Sự kiện Đảng Cộng sản và nhà nước xã hội chủ nghĩa của siêu cường
Liên Xô tan rã là một thí dụ điển hình về sự suy đồi của quyền lực, cho dù Đảng
và nhà nước này được vũ trang bằng hệ tư tưởng tiên tiến nhất đầu thế kỷ 20 và
Liên Xô từng là một trong hai siêu cường toàn cầu, mạnh toàn diện về kinh tế,
khoa học kỹ thuật, quân sự và văn hóa giáo dục nghệ thuật.
Riêng Đảng Hành động nhân dân tại
Singapore (viết tắt HĐND, People’s Action Party, PAP; 新加坡人民行动党) thì khác:
cho tới nay đây là chính đảng liên tục sử dụng quyền lực tuyệt đối để lãnh đạo
quốc gia trong thời gian lâu nhất thế giới (53 năm) nhưng chưa hề xảy ra suy
đồi, tham nhũng biến chất. Trường hợp hy hữu này trong lịch sử loài người rất
đáng để chúng ta nghiên cứu tham khảo, nếu ta muốn tiến nhanh như họ.
Hơn thế nữa Đảng HĐND còn được coi là
chính đảng cầm quyền thành công nhất thế giới: chỉ sau vài chục năm ngắn ngủi,
Đảng đã biến Singapore từ một xứ sở nghèo khổ lạc hậu trở thành một nước phát
triển giàu có và văn minh hàng đầu thế giới, một trong những trung tâm kinh tế
tài chính toàn cầu. Hiện nay thu nhập đầu người Singapore vượt xa Anh Quốc
(60.500 so với 36.600 USD), « mẫu quốc » thực dân từng chiếm Singapore làm
thuộc địa. Năm 1973 Tổng thống Mỹ Nixon ca ngợi: « Singapore là quốc gia được
quản lý tốt nhất thế giới ».
Đảng HĐND thành lập ngày 21/11/1954,
thành phần ban đầu là những trí thức Singapore từng học ở Anh Quốc về. Một
trong số 3 người sáng lập Đảng là luật sư Lý Quang Diệu (sinh 1923) được bầu
làm Tổng Bí thư đầu tiên. Mới đầu Đảng có xu hướng cực tả, liên minh với các
nghiệp đoàn theo chủ nghĩa cộng sản nhưng về sau dần dần coi nhẹ ý thức hệ,
chuyển sang theo quan điểm thực dụng, chủ yếu xét hiệu quả hành động là chính
và chủ trương Đảng « đại diện lợi ích của nhiều bên trong nước ». Điều lệ Đảng
HĐND sửa đổi năm 1982 không nói Đảng theo chủ nghĩa gì; người vào Đảng không
cần nói mình theo hệ tư tưởng nào.
Trong hơn nửa thế kỷ lãnh đạo Đảng HĐND,
Lý Quang Diệu đã biến tư tưởng của ông thành tư tưởng của Đảng, trở thành lãnh
tụ tinh thần suốt đời của của Đảng HĐND và người cha của nước Cộng hòa
Singapore, được dư luận quốc tế coi là nhà chính trị thành công nhất châu Á.
Tổng thống Nixon từng so sánh Lý Quang Diệu với các chính khách thần kỳ như
Bismarck, Disraeli, Churchill. Tổng thống Obama ca ngợi « Lý Quang Diệu là một
trong những nhân vật huyền thoại của châu Á thế kỷ XX và XXI ».
Trong thời gian học tại Anh, Lý Quang
Diệu chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tư tưởng chủ nghĩa xã hội dân chủ của nhà lý
luận mác-xít người Anh Laski (1893-1950), một trong ba nhà tư tưởng lớn của Anh
Quốc thế kỷ XX. Tuy vậy Lý Quang Diệu trọng thực dụng, không câu nệ vấn đề ý
thức hệ mà chỉ quan tâm hành động, hiệu quả, ít bàn lý luận. Ông chủ trương kết
hợp các giá trị phương Đông với các giá trị phương Tây, kết hợp chủ nghĩa xã
hội dân chủ với chủ nghĩa tư bản. Ông từng nói : Không có một bức trường thành
giữa chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa xã hội. Tác giả sách Giấc mơ Trung Quốc nói
thành công của Singapore là kết quả của sự bổ khuyết và hoàn thiện lẫn nhau giữa
chủ nghĩa xã hội với chủ nghĩa tư bản. Do chịu ảnh hưởng của ông Lý, sau này
Đặng Tiểu Bình đề ra thuyết « Mèo trắng mèo đen » dẫn dắt thành công sự nghiệp
cải cách mở cửa ở Trung Quốc.
Có thể tóm tắt đường lối chính trị của Lý
Quang Diệu là kết hợp các ưu điểm của chủ nghĩa tư bản với các ưu điểm của chủ
nghĩa xã hội, kinh tế thị trường tự do với kinh tế kế hoạch tập trung ; thực
hiện dân chủ có hạn chế (limited democracy), từng bước mở rộng dân chủ, kết hợp
nhân trị (đức trị) của phương Đông với pháp trị của phương Tây. Ông áp dụng
đường lối đối ngoại khôn ngoan tận dụng được sự ủng hộ của các cường quốc.
Với quan điểm nhân tài trị quốc, ông Lý
cho rằng khi dân trí còn rất thấp thì trong một số trường hợp, các phần tử tinh
hoa cầm quyền có thể tự quyết định các chính sách hệ trọng cho dù dân chúng vì
chưa hiểu mà phản đối (thí dụ chính sách nhập cư lao động nước ngoài để bổ sung
tình trạng thiếu nhân công hiện nay ở Singapore đang bị phản đối). Với đầu óc
thực dụng, tuy chủ trương đánh đuổi thực dân Anh nhưng ông giữ lại hệ thống
pháp trị của người Anh cũng như giữ lại tiếng Anh làm ngôn ngữ hành chính. Do
hiểu được tầm quan trọng của pháp trị, ông cực kỳ coi trọng việc giữ trật tự an
ninh công cộng trong xã hội, tới mức chịu mang tiếng là độc tài. Thí dụ chế độ
phạt tiền nặng tệ vứt rác, nhổ bậy, đánh roi người vẽ viết bậy nơi công cộng
(từng có một thiếu niên Mỹ bị phạt roi, tới mức dân Mỹ tức giận nói Singapore
là nước độc tài, Tổng thống Clinton phải can thiệp). Quy định lấy tiếng Anh làm
ngôn ngữ hành chính nhà nước cũng bị một số người phê phán là độc đoán, là «
giết chết » văn hóa dân tộc, nhưng hiệu quả lâu dài lại quá to lớn khiến ai
cũng phục viễn kiến của ông Lý.
Năm 1959, trong cuộc tổng tuyển cử đầu
tiên sau khi Singapore được thực dân Anh cho hưởng chế độ bang tự trị, Đảng
HĐND thắng lớn và do đó được quyền tổ chức Chính phủ, Tổng Bí thư Đảng Lý Quang
Diệu được Đảng cử làm Thủ tướng liên tục cho tới ngày từ chức. Tháng 8/1965,
Singapore tách ra khỏi Liên bang Malaysia thành một nước độc lập, suốt từ đó
tới nay Đảng HĐND đều thắng tuyệt đối trong 12 kỳ tổng tuyển cử và do đó độc
quyền lãnh đạo nước này, cho dù Singapore theo chế độ dân chủ đa đảng.
VÌ SAO ĐẢNG HĐND GIÀNH ĐƯỢC TÍN NHIỆM
TUYỆT ĐỐI CỦA NGƯỜI DÂN SINGAPORE?
Nguyên nhân chủ yếu là do đảng có đường
lối lãnh đạo đúng đắn, có chiến lược phát triển kinh tế-xã hội thích hợp nhất
và tổ chức thực hiện tốt nhất đường lối, chiến lược đó, chỉ sau vài chục năm đã
biến Singapore từ một nước nghèo khổ lạc hậu trở thành giàu có văn minh hàng
đầu thế giới. Một nguyên nhân nữa là Đảng HĐND luôn luôn đặt lợi ích dân tộc
lên trên hết, một lòng phục vụ nhân dân, thực sự là đội ngũ tiên tiến nhất ưu
tú nhất trong xã hội, tuyệt đối không quan liêu, tham nhũng suy thoái. Trong
thời gian 1960-2011, GDP Singapore tăng từ 0,7 tỷ USD lên tới 260 tỷ USD, tức
tăng 370 lần; GDP đầu người từ 428 tăng lên tới 50.123 USD (số liệu: Singapore
Department of Statistics). GDP đầu người tính theo sức mua năm 2011 bằng 60.500
USD, cao nhất châu Á, thứ 5 thế giới (so sánh: Mỹ 49.000 ; Anh 36.600 ; Nhật
35.200 ; Trung Quốc 8500 ; Việt Nam 3400. Số liệu lấy từ CIA The World Factbook
ngày 15/9/2012).
Đời sống xã hội hài hòa ổn định, tỷ lệ
thất nghiệp thấp, chênh lệch giàu nghèo không lớn; 30 năm nay không có biểu
tình, bãi công. Mức sống được nâng cao rất nhiều, toàn dân được hưởng những
dịch vụ tốt hàng đầu về nhà ở, đi lại, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, môi trường.
Singapore là nước đầu tiên trên thế giới thực hiện 80% hộ gia đình đều có nhà ở
mua bằng tiền của mình.
Các thành tựu về khoa học kỹ thuật, giáo
dục, y tế, bảo vệ môi sinh vào hàng tiên tiến nhất châu Á. Xã hội Singapore có
trình độ văn minh hàng đầu thế giới, sánh ngang các nước Bắc Âu đi trước cả thế
kỷ: đứng thứ nhất thế giới về chỉ tiêu quốc gia liêm khiết (9,3 điểm; so sánh:
Việt Nam 2,7 điểm, thứ 116 trong 178 nước được xét), thứ nhì về chỉ tiêu năng
lực cạnh tranh toàn cầu (Việt Nam thứ 65) ; thứ 26 về chỉ tiêu phát triển con
người HDI (0,866 điểm thuộc nhóm HDI cao ; Việt Nam 0,593 thuộc nhóm trung
bình)… Lực lượng quân sự của Singapore cũng rất mạnh, nhất là hải quân, toàn bộ
đào tạo ở phương Tây.
Những thành tựu đó đạt được tại một quốc
đảo nhỏ bé diện tích 714 km2, có hơn 5 triệu dân, đa sắc tộc, hầu như không có
tài nguyên gì, thiếu cả nước sinh hoạt, phải nhập khẩu toàn bộ lương thực thực
phẩm.
Nhờ các thành tưu nói trên, Singapore tuy
chỉ có hơn 5 triệu dân nhưng lại có vị thế đáng kể trong khối ASEAN và được các
cường quốc nể trọng. Điển hình nhất là thái độ đối với Trung Quốc, mặc dù hơn
70% dân Singapore là người Hoa nhưng nước này không vì thế mà thân Bắc Kinh.
Ngược lại, Singapore là quốc gia ASEAN cuối cùng công nhận Trung Quốc (17 năm
sau khi công nhận Việt Nam) và cũng là quốc gia ASEAN duy nhất tuy không có
tranh chấp biển đảo với Trung Quốc nhưng lại lớn tiếng yêu cấu Trung Quốc phải
giải quyết vấn đề Biển Đông theo luật pháp quốc tế và đàm phán đa phương — một
chủ trương Bắc Kinh luôn phản đối nhưng mới đây Thủ tướng Lý Hiển Long lại công
khai nói trước Tập Cận Bình tại Trường Đảng Trung ương Trung Quốc. Singapore có
liên minh quân sự với Australia, Malaysia, New Zealand và cho phép tàu chiến Mỹ
được sử dụng cảng nước mình.
Cho tới nay chưa quốc gia nào đạt được sự
tiến bộ nhanh chóng toàn diện như Singapore. Đây là lý do khiến Đảng HĐND giành
được tín nhiệm tuyệt đối của nhân dân nước này. Lý Quang Diệu nói « Không có
Đảng HĐND thì không có Singapore ngày nay ». Rõ ràng, Đảng HĐND là chính đảng
cầm quyền thành công nhất thế giới ; tìm hiểu và học tập đảng này là điều hữu
ích, nhất là với những đảng đang có nguy cơ suy thoái biến chất.
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG HÀNH ĐỘNG
NHÂN DÂN SINGAPORE
Đảng HĐND được tổ chức khá chặt chẽ tương
tự đảng Cộng sản kiểu Lê-nin, song có nhiều điểm rất độc đáo.
Cơ quan lãnh đạo cao nhất là Ban Chấp
hành Trung ương gồm 12 thành viên, do đại hội đảng viên-cán bộ (hai năm họp một
lần) bầu ra. Vì là đảng cầm quyền nên các Ủy viên Trung ương đều là đại biểu
Quốc hội và Bộ trưởng. Đảng có Chủ tịch (Chairperson), Tổng Bí thư và phó Tổng
Bí thư. Tổng Bí thư đồng thời làm Thủ tướng đứng đầu chính phủ, tức người lãnh
đạo cao nhất của chính quyền. Lý Quang Diệu là Thủ tướng đầu tiên thời gian
1959-1990, rồi đến Goh Chok Tong (1990-2004), Lý Hiển Long (2004 tới nay).
Tổ chức cơ sở đảng là các chi bộ
(branch), mỗi khu vực bầu cử (ta gọi là đơn vị bầu cử) có một chi bộ, khu vực
lớn thì có tổng chi bộ ; cả nước có 84 chi bộ. Không có tổ chức Đảng ở các cơ
quan, xí nghiệp, khu dân cư, đơn vị quân đội v.v… Đảng viên không công khai.
Chỉ khi bầu Quốc hội thì các đảng viên ứng cử mới công khai tư cách đảng viên.
Quy mô Đảng HĐND không lớn và bình thường
không công bố số lượng đảng viên. Năm 1999 nhân kỷ niệm 40 năm thành lập Đảng,
Tổng Bí thư Goh Chok Tong cho biết có khoảng 15 nghìn đảng viên, chiếm 0,2% số
dân.
Đảng HĐND đặc biệt chú trọng chất lượng
đảng viên, chủ trương số lượng đảng viên « ít mà tinh », đảng viên nào cũng
thuộc lớp người tinh hoa của dân tộc. Đảng không mù quáng phát triển số lượng
đảng viên và không tự đào tạo đảng viên mà chọn những người đặc biệt xuất sắc
trong xã hội và đã thành đạt trên một lĩnh vực nào đấy, đồng thời là người hay
phê bình Đảng HĐND với thái độ xây dựng để mời họ vào Đảng, giao cho họ cương
vị cao mà không cần xét tới thâm niên đảng. Có người qua mười mấy năm vận động,
thuyết phục mới đồng ý vào Đảng, sau đó được đưa ra ứng cử vào Quốc hội rồi đề
bạt làm Bộ trưởng.
Cách làm này của Đảng HĐND đã thu hút hầu
hết nhân tài trong xã hội, khiến cho các đảng đối lập không có được mấy người
tài giỏi và do đó họ khó giành được nhiều phiếu bầu của cử tri. Thí dụ thập
niên 70 đã thu hút Goh Chok Tong và Tony Tan vào Đảng HĐND, về sau trở thành
Thủ tướng và Phó Thủ tướng (Tony Tan nay là Tổng thống và đã ra đảng theo
nguyên tắc Tổng thống phải là người không đảng phái, nhằm giữ được tính công
bằng). Thập niên 80 và 90 Đảng lại hấp thu Lý Hiển Long và Wong Kan Seng, về
sau cũng là Thủ tướng và Phó Thủ tướng. Trước khi vào Đảng họ đều đã nổi tiếng
thành đạt trong sự nghiệp của mình và thường lên tiếng phê phán Đảng.
Kỷ luật nội bộ Đảng HĐND rất nghiêm. Đảng
viên phải là người tự giác giữ gìn đạo đức, trật tự kỷ cương pháp luật, gương
mẫu trong mọi hành vi, đạo đức trong sáng liêm khiết, được quần chúng tín
nhiệm.
Các thế hệ lãnh đạo Đảng đều học ở nước
ngoài về, có trình độ học vấn cao và am hiểu về kinh tế, thông thạo kiến thức
lãnh đạo một xã hội dân chủ và pháp trị. Lý Quang Diệu là luật sư tốt nghiệp
trường đại học danh tiếng Cambridge của Anh lúc mới 26 tuổi; Goh Chok Tong tốt
nghiệp thạc sĩ ngành kinh tế học phát triển trường Williams College (Mỹ). Lý
Hiển Long cũng tốt nghiệp ngành toán-vi tính Đại học Cambridge, và ngành Hành chính
công Đại học Harvard. Hai người này đều trải qua các chức vụ lãnh đạo từ thấp
đến cao và đã chứng tỏ có năng lực lãnh đạo xuất sắc ở các chức vụ đó. Trình độ
học vấn cao của họ giúp Đảng tránh được những sai lầm trong việc hoạch định
chiến lược phát triển đất nước thời hiện đại, một hậu quả thường thấy ở các
đảng cầm quyền có tệ nạn đề bạt cán bộ dựa vào tuổi đảng « sống lâu lên lão
làng » hoặc dựa lý lịch.
Đảng viên chia hai loại: đảng viên thường
và đảng viên-cán bộ, mỗi loại đều có thời gian dự bị. Ai muốn vào Đảng đều phải
làm đơn xin gia nhập và phải có người giới thiệu ; phải qua điều tra của tổ
chức đảng ; sau khi Ban Chấp hành trung ương bỏ phiếu thông qua thì trở thành
đảng viên dự bị. Khoảng 10% đảng viên trở thành đảng viên-cán bộ. Muốn vậy họ
phải trải qua quá trình phấn đấu ít nhất hai năm và phải có cống hiến đặc biệt
cho Đảng, phải được một Ủy viên trung ương giới thiệu, cuối cùng được Trung
ương Đảng bỏ phiếu thông qua. Thời gian dự bị của đảng viên-cán bộ là một năm,
sau đó mới trở thành đảng viên-cán bộ chính thức. Cách lựa chọn đảng viên
nghiêm ngặt như vậy đã ngăn chặn được các phần tử cơ hội chui vào Đảng.
Cớ chế Ban Chấp hành Trung ương Đảng xét
duyệt đảng viên-cán bộ, sau đó đảng viên-cán bộ lại được quyền bầu ra Ban Chấp
hành Trung ương mới [cơ chế này từng bị dư luận phương Tây cho là bắt chước đạo
Thiên chúa (Giáo hoàng Vatican bổ nhiệm các Tổng giám mục rồi họ lại bầu ra
Giáo hoàng mới), tức kém dân chủ]. Các đại biểu Quốc hội là đảng viên-cán bộ
lại được quyền bầu ra Thủ tướng và các Bộ trưởng trong chính phủ.
Đảng lãnh đạo nhà nước thông qua việc cử
đảng viên là đại biểu Quốc hội đảm nhiệm các chức vụ Thủ tướng, Bộ và Thứ
trưởng của tất cả các Bộ trong chính phủ. Hoạt động chính trị của Đảng HĐND rất
đặc biệt :
Hình thức hoạt động rất khiêm tốn, không
tuyên truyền về Đảng, về vai trò của Đảng ; trên các phương tiện truyền thông
cũng như trong phát biểu của lãnh đạo hầu như không nhắc tới Đảng, không nhắc
tới chức vụ đảng của bất cứ người lãnh đạo nào mà chỉ nhắc tới cương vị chính
quyền của họ (chẳng hạn chỉ nói Thủ tướng mà không nói kèm chức Tổng Bí thư
Đảng HĐND). Đảng không sử dụng bộ máy quyền lực nhà nước, không yêu cầu Quốc
hội, Chính phủ hoặc bất cứ ai phải chấp hành đường lối chính sách, nghị quyết
của Đảng. Hiến pháp Singapore không nhắc tới tên bất cứ chính đảng nào.
Không tổ chức bộ máy của Đảng song song
với bộ máy nhà nước. Trụ sở Trung ương Đảng chỉ là một nửa của một tòa nhà hai
tầng nằm trong một khu nhà ở tập thể bình thường, chung nhà với trụ sở Quỹ Cộng
đồng (xem ảnh : nửa nhà bên phải là trụ sở Đảng), quy mô tòa nhà rất nhỏ so với
trụ sở chính phủ, chỉ có 9 cán bộ làm việc.
Vì thế có người nói Đảng HĐND là một đảng
« vô hình », tuy các đảng viên luôn dẫn đầu trong mọi hoạt động xã hội. Theo
giải thích, đó là do Đảng đã hòa mình vào xã hội, cơ chế Đảng đã hòa mình với
cơ chế chính quyền, toàn bộ lãnh đạo Đảng phải là đại biểu Quốc hội, hầu hết
người lãnh đạo chính quyền cấp cao phải là cán bộ đảng. Vì Đảng HĐND lãnh đạo
mọi hoạt động của xã hội, của chính quyền, Quốc hội, cho nên Đảng không cần ra
mặt lãnh đạo, không cần có bộ máy riêng do đó rất tiết kiệm kinh phí.
Vai trò của Đảng chỉ được nhắc tới mỗi
khi sắp có bầu cử Quốc hội ; khi ấy công tác tuyên truyền vận động cử tri dồn
phiếu cho Đảng HĐND được tiến hành rất rầm rộ. Các ứng viên phải tới từng khu
dân cư, thậm chí từng gia đình dân để tự vận động cho mình. Nhưng trong thời
gian giữa hai kỳ bầu cử, Đảng HĐND ở vào trạng thái « ngủ đông ». (Xem ảnh: một
truyền đơn kêu gọi cử tri bầu cho ứng viên của Đảng). Xã hội Singapore dường
như chỉ biết tới chính quyền chứ không cảm thấy sự hiện diện của đảng cầm
quyền. Báo đài không nhắc tới tên Đảng HĐND, tuy người dân vẫn hiểu rằng mọi
chủ trương chính sách đều do đảng này đưa ra. Đảng lãnh đạo xã hội thông qua sự
điều hành của chính quyền chứ không qua hệ thống riêng của Đảng.
Đảng HĐND chủ trương thực hiện nguyên tắc
nhân viên công vụ (công chức nhà nước) trung lập về chính trị, tức không tham
gia đảng phái nào. Lý lịch viên chức không có mục khai đảng phái. Không có quy
định bằng văn bản hoặc quy định bất thành văn nào nói về việc ưu tiên sử dụng
hoặc đề bạt đảng viên Đảng HĐND. Đây là một biện pháp ngăn chặn sự ra đời các
nhóm lợi ích và tình trạng tập thể suy thoái, tham nhũng trong chính quyền các
cấp.
Lực lượng giám sát và chế ước đảng cầm
quyền là các đảng đối lập và nhân dân. Cử tri dùng lá phiếu bầu cử của mình để
quyết định chọn đảng nào được cầm quyền. Vai trò của các đảng đối lập không
đáng kể, vì cho tới nay các đảng này có quy mô rất nhỏ, hiếm người tài giỏi,
không đưa ra được các chủ trương chính sách nào nổi trội và không có ảnh hưởng
lớn trên chính trường. Đảng nào giành được đa số phiếu bầu của cử tri thì được
quyền lập chính phủ và cử đảng viên của mình lãnh đạo chính quyền các cấp.
Trong 12 kỳ bầu Quốc hội, Đảng HĐND đều
giành được trên 50% tổng số phiếu. Kỳ bầu Quốc hội khóa XII (5/2011), lần đầu
tiên Đảng HĐND chỉ thu được có hơn 60% tổng số phiếu, giành 81 ghế trong số 87
ghế đại biểu Quốc hội, là một thất bại, chứng tỏ một bộ phận dân có bất mãn với
sự lãnh đạo của Đảng. Thậm chí đương kim Bộ trưởng Ngoại giao ứng viên của Đảng
HĐND cũng thất cử. Lần đầu tiên một đảng đối lập là đảng Công nhân giành được 6
ghế trong Quốc hội. Mới đây đảng này cũng giành thắng lợi trong kỳ bầu bổ sung
một đại biểu Quốc hội (thay cho đại biểu người Đảng HĐND bị bãi chức).
Singapore là quốc gia có nhiều sắc tộc và
tôn giáo, quan niệm giá trị đa dạng và phức tạp, cho nên đoàn kết toàn dân,
ngưng tụ lòng người là nhiệm vụ quan trọng nhất của đảng lãnh đạo. Đảng HĐND
đặt lợi ích của dân tộc lên trên hết, bình thường không ra mặt lãnh đạo, không
có biểu hiện tranh giành vai trò này mà đề xuất quan niệm giá trị « Quốc gia
tối thượng; xã hội trước hết; gia đình là nền tảng; xã hội là gốc rễ; quan tâm
xã hội; tôn trọng cá nhân; bàn bạc đồng thuận; tránh va chạm; khoan dung sắc
tộc; tôn giáo hòa hợp nhau ». Đảng tìm ra con đường trung gian giữa giữ gìn
tính nhất trí xã hội (tính tập thể) với giữ gìn mức độ tự do nhất định của cá
tính (tính cá nhân); đường lối này có tính bao dung và tính linh hoạt rất lớn,
do đó được đông đảo dân ủng hộ và có hiệu quả rõ rệt.
Đảng HĐND không đề cao một chủ nghĩa nào,
tuy thời gian đầu từng giương ngọn cờ chủ nghĩa xã hội dân chủ nhưng về sau đã
không cố gắng kiên trì bất cứ giáo điều nào về ý thức hệ. Đảng vận dụng linh
hoạt, kết hợp hữu cơ mục tiêu của chủ nghĩa xã hội với biện pháp của chủ nghĩa
tư bản; một mặt đi con đường kinh tế thị trường tự do cạnh tranh và cởi mở,
phát huy năng lực các cá nhân, một mặt tăng cường năng lực điều hành vĩ mô của
nhà nước đối với đời sống kinh tế của xã hội. Điều này chứng tỏ Đảng HĐND đã
thấy được tai hại của chủ nghĩa giáo điều (một đặc điểm của hệ tư tưởng ở
phương Đông) là kìm hãm sức sáng tạo của nhân dân; chỉ có luôn theo kịp mọi
biến chuyển của thời đại thì mới thực hiện được « đi tắt, đón đầu », ứng dụng
được các tiến bộ mới nhất của thế giới về khoa học xã hội và khoa học công
nghệ, đưa Singapore từ một làng chài nghèo khổ lạc hậu nhanh chóng trở thành
quốc gia tiên tiến hàng đầu thế giới trên nhiều mặt.
Nền tảng dân chủ của Đảng được hình thành
từ thời kỳ trước ngày Singapore độc lập, Đảng chủ trương xây dựng chế độ chính
trị Quốc hội một viện (không có Thượng viện) và tam quyền phân lập, thực hành
đa đảng cạnh tranh và dân chủ nghị viện; đồng thời kết hợp nền dân chủ phương
Tây với truyền thống văn hóa của cộng đồng người Hoa, Đảng đẩy mạnh thực thi
chiến lược người tài trị quốc; phát hiện và đề bạt nhân tài đưa ra ứng cử Quốc
hội sau đó tổ chức một chính phủ làm việc hiệu suất cao đồng thời tập trung quyền
quyết định đường lối vào lãnh tụ.
Sử dụng cơ chế từng công dân trực tiếp
bầu Quốc hội để chính đảng nào giành đa số phiếu thì được quyền tổ chức chính
phủ và do đó lãnh đạo đất nước đã tạo ra tính chính danh, tính hợp pháp cho
đảng cầm quyền. Đảng giành quyền lãnh đạo bằng hành động thực tế của mình làm
lợi cho dân cho nước một cách tốt nhất chứ không dùng quyền lực.
Tại Singapore, chính quyền trong tay một
đảng không xảy ra lục đục nội bộ như chính quyền liên hợp nhiều đảng. Hơn nửa
thế kỷ qua, Singapore do một Đảng HĐND cầm quyền, vì thế các chủ trương chính
sách của Đảng được kế tục trong thời gian dài, đã phát huy hiệu quả đưa đất
nước tiến nhanh lên hiện đại hóa, đồng thời Đảng có uy quyền rất cao trong dân
chúng. Tính bao dung của Đảng HĐND được thể hiện ở quy định của Hiến Pháp:
trong Quốc hội tối thiểu phải có 18 ghế không thuộc đảng cầm quyền; cho dù các
đảng đối lập không giành được ghế nào trong Quốc hội, nhưng một số lãnh tụ của
họ vẫn được chỉ định làm đại biểu Quốc hội (gọi là đại biểu không bầu, hiện có
9 ghế). [So sánh: Quốc hội Việt Nam năm 1946 cũng dành riêng cho các đảng đối
lập 70 ghế không qua bầu cử].
Từ năm 1993 Singapore bắt đầu thực hiện
để cử tri trực tiếp bầu Tổng thống. Chức vụ này nặng tính nghi lễ, nhưng có
quyền giám sát Thủ tướng và chính phủ; sau khi được bầu, Tổng thống phải rời bỏ
chính đảng cũ, trở thành không đảng phái; như vậy tiện cho việc giám sát, thậm
chí khởi tố mọi nhân vật chính phủ phạm luật, kể cả Thủ tướng. Hiến pháp quy
định Tổng thống và Quốc hội thuộc vào cơ quan lập pháp. Do có nền tảng vững
chắc trong dân chúng nên Đảng HĐND giữ được quan hệ tốt với các đảng đối lập
chứ không có sự xung đột lợi ích. Đảng cũng có quan hệ nhất trí với Tổng Công
đoàn toàn quốc và các tổ chức sắc tộc, thương mại và công nghiệp. Do đa số công
nhân cho rằng Đảng HĐND bênh vực lợi ích của họ nên nhiều tổ chức công đoàn
mong muốn được hoạt động dưới sự kiểm soát của Đảng và chính phủ.
Đảng HĐND lập ra một số đoàn thể quần
chúng của Đảng, như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hiệp hội Nhân dân nhằm chuyển
hóa các chủ trương chính sách của Đảng thành hành động của dân chúng.
Khẩu hiệu của Đảng là « Chân thành đoàn
kết, nhất chí hành động ». Dưới tôn chỉ « Xúc tiến phúc lợi nhà nước và hạnh
phúc của nhân dân », Đảng HĐND áp dụng một loạt biện pháp nâng cao mức sống vật
chất văn hóa của nhân dân, cung cấp thông tin đích thực cho nhân dân.
VÌ SAO ĐẢNG HÀNH ĐỘNG NHÂN DÂN KHÔNG CÓ
THAM NHŨNG, SUY THOÁI?
Đảng HĐND vừa thực hiện quyền lực tập
trung vừa thực hiện quyền lực trong sạch, không có tham nhũng biến chất. Đây là
một đặc điểm độc đáo có lẽ chỉ thấy ở Đảng này.
Để làm được điều đó, điều quan trọng nhất
là Đảng HĐND luôn tiếp nhận sự giám sát chế ước quyền lực từ các đảng đối lập
(lúc nhiều nhất có 24 đảng đăng ký hợp pháp) và đặc biệt là nhân dân, những
người dùng lá phiếu của mình để lựa chọn đảng nào được cầm quyền. Đây là một
thách thức đòi hỏi Đảng HĐND tự nhiên phải luôn luôn giữ mình trong sạch liêm
khiết; nếu không Đảng sẽ mất quyền lãnh đạo. Điểm này khác với đảng Cộng sản
Trung Quốc, vì Hiến pháp Trung Quốc quy định nước này do giai cấp công nhân
lãnh đạo – được hiểu là đảng của giai cấp đó lãnh đạo. Hiến pháp Singapore
không nhắc tới tên bất cứ chính đảng nào, cũng không dành cho Đảng HĐND đặc
quyền nào. Vì thế Đảng phải tự phấn đấu để giành tín nhiệm của nhân dân, qua đó
giành quyền lãnh đạo đất nước. Đây là một sức ép rất lớn tự nó buộc mọi đảng
viên Đảng HĐND phải trong sạch, gương mẫu.
Đảng HĐND quy định mọi thành viên chính
phủ phải tiếp nhận sự giám sát từ bên ngoài. Tổng Bí thư kiêm Thủ tướng là
người có quyền lực cao nhất nhưng phải chịu trách nhiệm tiếp nhận sự giám sát
của Quốc hội. Toàn thể đảng viên phải gắn bó với nhân dân. Đảng quy định các
đại biểu Quốc hội của Đảng toàn thể đại biểu Quốc hội (kể cả Thủ tướng, Bộ trưởng)
phải dùng thời gian ngoài giờ làm việc và bỏ tiền túi lo việc tiếp xúc với cử
tri trong khu vực bầu cử của mình mỗi tuần một buổi tối, cá nhân tiếp riêng
từng người dân chứ không tiếp tập thể, như vậy quần chúng có thể nói thẳng ý
kiến của họ mà không chịu sức ép nào. Cách tiếp dân này có hiệu quả thực tế
giúp Đảng thực sự hiểu dân, tránh được bệnh hình thức.
Nhà nước thành lập cơ quan chống tham
nhũng và đưa ra Luật phòng chống tham nhũng. Cục Điều tra tham nhũng có quyền
bắt người, quyền điều tra, khám xét, quyền lấy thông tin về tài sản, quyền điều
tra tài sản bất minh của bất cứ nghi can nào.
Đồng thời Đảng HĐND chủ trương trả lương
cao cho các chức vụ lãnh đạo để họ yên tâm làm việc mà không phải lo tìm thêm
nguồn thu nhập. Thí dụ lương của cấp Bộ trưởng tương đương với thu nhập trung
bình của người lãnh đạo công ty lớn trong nước. Lương Thủ tướng Singapore cao
hơn gấp đôi lương Tổng thống Mỹ, nhưng không có các chế độ ưu đãi như Tổng
thống Mỹ (nhà ở trong thời gian tại nhiệm, phương tiện đi lại v.v…).
Đảng HĐND luôn bảo đảm người nắm quyền
lực phải là người trong sạch, tài đức ưu tú của xã hội; không đề bạt người lãnh
đạo theo bất kỳ tiêu chuẩn nào khác. Giữ đảng trong sạch liêm khiết suốt hơn
nửa thế kỷ qua là một thành tích góp phần quyết định số phận Đảng HĐND được
nhân dân chọn làm đảng lãnh đạo nước này. Ngay từ ngày mới thành lập Đảng đã
xác định phòng chống tham nhũng là công tác quan trọng số một, đưa ra ý tưởng «
Vì sinh tồn phải liêm khiết ; vì phát triển phải chống tham nhũng ». Huy hiệu
Đảng HĐND là một vòng tròn màu lam trên nền trắng, có một tia chớp đỏ cắm xuống
chính giữa vòng tròn. Màu trắng tượng trưng sự trong sạch liêm khiết, vòng xanh
tượng trưng sự đoàn kết và hòa hợp sắc tộc; tia chớp — hành động dũng mãnh hiệu
quả.
Ban lãnh đạo Đảng với hạt nhân là Lý
Quang Diệu luôn ôm ấp lý tưởng cao xa phấn đấu vì một nước Singapore độc lập và
giàu mạnh chứ không phải vì mưu lợi cho cá nhân mình. Tuy phần lớn đảng viên là
người Hoa, vốn có truyền thống Nho giáo cực kỳ trọng người lãnh đạo nhưng Đảng
HĐND lại hoàn toàn không tự cho mình quyền được hưởng bất cứ đặc quyền đặc lợi
nào khác với nhân dân. Cho tới nay Lý Quang Diệu vẫn ở tòa nhà cũ của người cha
để lại; tòa nhà chính phủ dành cho ông thì dùng để làm các hoạt động ngoại
giao. Ông đi làm bằng xe cá nhân, tự chịu tiền xăng và tiền sửa xe. Thập niên
70, trong đợt tăng lương cho các bộ trưởng, Thủ tướng Lý Quang Diệu không tăng
lương cho mình. Đại biểu Quốc hội là đảng viên phải nộp đảng phí bằng 10-15%
tiền lương. Con các cán bộ từ Bộ trưởng trở lên khi học phổ thông chỉ được học
trường công, không được học trường tư. Không có bệnh viện riêng hoặc chế độ
khám chữa riêng cho cán bộ lãnh đạo, từ Lý Quang Diệu trở xuống đều phải khám
chữa bệnh ở bệnh viện công, khi khám chữa bệnh không được chọn thầy thuốc.
Một học giả người Hoa cho rằng Đảng HĐND
là đảng của những người thuộc tầng lớp tinh hoa dân tộc, không có thành phần
khác pha tạp làm hạ thấp tính tiên tiến của đảng. Sinh thời Lê-nin luôn yêu cầu
đảng Cộng sản phải là bộ phận tiên tiến nhất của xã hội. Xtalin thì nói đại ý
đảng viên cộng sản là những người làm từ chất liệu thép. Nếu đảng viên không
còn là tinh hoa của dân tộc mà trở thành một nhóm lợi ích thoát ly xã hội, chỉ
biết tranh giành quyền lợi cho đảng viên thì đó là lúc đảng đã ở vào nguy cơ
suy thoái, kết cục là đảng tự đào thải ra khỏi tiến trình phát triển của xã
hội. Đảng HĐND Singapore tận dụng quyền lực nắm được để thực hiện mọi ý tưởng,
mục tiêu của mình, trong đó có ý tưởng loại trừ tham nhũng. Họ đã làm được điều
đó, trong khi đảng cầm quyền ở nhiều nước khác không làm được. Lý Quang Diệu
nói : Thành tựu lớn nhất của Đảng HĐND là « bảo đảm sức sống và sự liêm khiết
của Đảng chứ không phải là trở thành một chính đảng suy thoái và tham nhũng ».
-- NGUYỄN HẢI HOÀNH
Nguồn: http://nghiencuulichsu.com
0 nhận xét