Tác hại của sự tuyên dối trá
Sự tuyên truyền dối trá chỉ
có một số tác dụng trong những môi trường bưng bít. Thời đại cách mạng tin học
bùng nổ, sự tuyên truyền dối trá bị phản tác dụng, đã hé lộ nhiều sự thật không
tưởng do bộ máy tuyên tuyền của chế độ CS trước kia đã lừa bịp người dân.
Một khi người dân thấy mình bị lừa bịp thì không còn tin tưởng vào chế độ nữa.
Tác hại của tuyên truyền
04-08-2014
Theo cách hiểu thông thường, tuyên truyền là truyền bá những
thông tin lệch lạc để quảng bá một mục tiêu chính trị hay một quan điểm. Theo
cách hiểu này tôi thấy ở VN có nhiều hiểu lầm hay lệch lạc về các sự kiện lịch
sử chỉ vì những sản phẩm của tuyên truyền.
Năm nay kỉ niệm đúng 50 năm ngày 3 tàu hải quân VN đụng độ với
tàu khu trục Maddox của Mĩ (2/8/1964). Báo chí VN mô tả trận đánh đó như là một
“chiến thắng giòn giã” của hải quân VN (1) vì đã đuổi được tàu Maddox. Nhưng
tôi nghĩ đây là một sản phẩm tiêu biểu của tuyên truyền, và nó sẽ làm lệch lạc
sự thật lịch sử.
Trong thực tế, cuộc đụng độ không tương xứng đó làm cho 3 tàu
của VN đều bị hư hỏng, 4 thuỷ thủ bị tử vong, 6 người bị thương. Còn tàu của Mĩ
chẳng hề hấn gì; họ thậm chí phản công gây nhiều tổn hại cho VN. Tàu Maddox
cũng chẳng “chạy trốn” mà nó còn quay lại với một tàu khác cùng máy bay oanh
kích và gây tổn thất khá lớn trên đất liền. Đã 50 năm rồi, chẳng có gì phải
giấu diếm, nên nói thật cho công chúng biết. Không nói thì họ (cũng như tôi đây)
vẫn có thể tìm trên mạng để đọc và biết.
Trong quá khứ, tuyên truyền đã làm sai lệch lịch sử. Một trong
những sản phẩm tuyệt vời của tuyên truyền là nhân vật Lê Văn Tám. Đó là một cậu
bé được hư cấu hoàn toàn, mà tác giả của nó là Trần Huy Liệu (2), lúc đó (1946)
là Bộ trưởng Bộ Tuyên truyền và Cổ động của VNDCCH. Ông Liệu sáng tác ra một
thiếu niên 18 tuổi tên Lê Văn Tám, vì căm thù giặc Pháp, đã tự tẩm xăng vào
người và chạy vào đốt kho xăng giặc Pháp ở Thị Nghè vào ngày 1/1/1946.
Người sáng tác câu chuyện Lê Văn Tám cho biết Tám chạy 50 mét để
vào đến kho xăng. Nhưng người sáng tác có vẻ hơi cường điệu. Làm sao một đứa bé
10 tuổi, với sức nóng dữ dội của xăng, có thể chạy đến 50 mét? Nhưng sau này
chúng ta biết rằng đó chỉ là hư cấu, chứ không có nhân vật Lê Văn Tám.
Tác giả của nó thú nhận một cách chống chế: “Bây giờ vì nhiệm vụ
tuyên truyền nên tôi viết tài liệu này, sau này khi đất nước yên ổn, các anh là
nhà sử học, các anh nên nói lại giùm tôi, lỡ khi đó tôi không còn nữa.” Ấy vậy
mà Lê Văn Tám đã đi vào lịch sử, vào sách giáo khoa, có tên công viên và đường
phố. Mặc cho tác giả trần tình, rất nhiều người vẫn không tin rằng Lê Văn Tám
là nhân vật hư cấu!
Tuyên truyền có thể gieo căm thù cho cả một cộng đồng. Ngày xưa
ở miền Bắc VN, tôi đoán người ta tuyên truyền nói xấu về chế độ miền Nam VN dữ
lắm. Bộ máy tuyên truyền ngoài đó đã thành công gieo được vào đầu óc của người
dân thường rằng chế độ Mĩ Nguỵ rất ác ôn; lính Nguỵ chỉ đánh thuê, rất ác ôn
đến nỗi họ ăn gan uống máu người; sĩ quan và quan chức Nguỵ sống phè phỡn, bê
tha, truỵ lạc, trong khi đó thì người dân đói khổ đến nỗi không có chén để ăn
cháo.
Có lẽ người dân ngoài Bắc tưởng là thật, nên có lí do để vào Nam
giải phóng cho dân miền Nam. Có lẽ tin là quân Nguỵ ác ôn, nên mới có tình trạng
khi tù cải tạo từ miền Nam bị áp tải ra ngoài Bắc bị dân chúng quăng đá ném
gạch và chửi rủa thậm tệ. Có vài người chết vì đòn thù này. Không biết bao
nhiêu là đạo diễn (như thời Cải cách ruộng đất) và bao nhiêu là căm thù thực
sự, nhưng hệ quả của tuyên truyền quả là ghê gớm.
Cũng vì tuyên truyền mà đến nay người dân VN vẫn tin rằng Chủ
tịch Hồ Chí Minh là danh nhân văn hoá thế giới do UNESCO công nhận. Sự thật thì
UNESCO không có văn bản nào công nhận ông hay bất cứ ai là “danh nhân văn hoá
thế giới” (3). Vậy mà báo chí và giới lãnh đạo vẫn cứ dùng cụm từ “danh nhân
văn hoá thế giới”. Có lẽ họ đã bị nhập tâm cái sản phẩm tuyên truyền đó và nói
như là một quán tính.
Còn rất nhiều tác hại của tuyên truyền mà rất khó liệt kê hết ở
đây. Có những câu nói gần như đi vào tâm tưởng của người dân mà khi nói ra họ
cũng không để ý đến tính hợp lí của nó. Trước đây, có người phàn nàn về câu
“Mừng đảng, mừng xuân, mừng đất nước” người ta mới giật mình thấy có cái gì
không đúng. Hay như từ một bài ca “đảng đã cho ta mùa xuân” đi vào câu khẩu
hiệu mà chẳng ai để ý mùa xuân là kết tinh của đất trời hội tụ chứ có ai cho
đâu.
Tương tự, câu “Nước CHXNCN Việt Nam muôn năm” nếu nghĩ kĩ cũng
khó có thể vì trên thế gian này chẳng có cái gì tồn tại vĩnh viễn cả. Các hoàng
đế Tàu ngày xưa cũng thích “vạn tuế” mà có ai đạt được đâu. Những sản phẩm
tuyên truyền đó nó được gieo vào tâm trí của nhiều thế hệ để rồi theo thời gian
nó trở thành một loạt sự thật giả tạo.
Có thể nói không ngoa rằng VN là một xứ sở của tuyên truyền. Bật
tivi, mở radio, đọc báo, tất cả đều có bóng dáng và cái air của tuyên truyền,
đặc biệt là các bản tin và bài viết liên quan đến chính trị, xã hội, sử, văn
học.
Đó là chưa kể đến những pano nền đỏ chữ vàng xuất hiện trên khắp
đường phố từ nông thôn đến thành thị, từ lộ nhỏ đến đường cao tốc đều mang nội
dung tuyên truyền. Cái gì cũng tuyên truyền, từ chính trị, đóng thuế đến có con
đều tuyên truyền. Tuyên truyền hàng phút, hàng giờ, hàng ngày, và ở bất cứ nơi
nào.
Thử tưởng tượng, người dân phải bị “exposed” (phơi nhiễm) với
cường độ tuyên truyền như thế thì trước sau gì cũng bị nhiễm. Tổ sư về tuyên
truyền của Đức Quốc Xã là Joseph Goebbels từng nói rằng một lời nói dối nếu
được lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ trở thành chân lí. Điều này rất đúng với VN.
N.V.T
—–
Nguồn: FB Nguyen Tuan
(2) Ông Trần Huy Liệu được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ nhận
ấn kiếm của Vua Bảo Đại vào năm 1945. Bảo Đại mô tả ông Liệu như là “Một người
gầy gò trông rất thảm hại, đeo kính đen để giấu cặp mắt lé”.http://www.viet-studies.info/kinhte/BaoDai_HCM_DL.htm
Records of the General Conference Twenty-fourth Session Paris, 20 October to 20
November 1987 (xem trang 135)
0 nhận xét